Alleen nog deze maand in FOAM: straatfotografe Vivian Maier

Het zal je maar gebeuren. Je bent op een veiling in Chicago en vindt een oude doos vol met negatieven die wegens wanbetaling wordt geveild. Je besluit over te gaan tot een bod. Eenmaal ontwikkeld blijkt dat de negatieven een prachtig nalatenschap zijn van straatfotograaf Vivian Maier. Dit overkwam historicus John Maloof. Hij wilde alles weten van deze bijzondere dame en haar foto’s en besloot op onderzoek te gaan.

Mysterieuze vrouw

Maloof was zo onder de indruk van de schoonheid van de foto’s dat hij de vrouw erachter beter wilde leren kennen. Hij had alleen haar naam. Het googelen van haar naam leverde helaas geen hits op – behalve haar rouwadvertentie. Dit is het begin van zijn zoektocht. Hij spreekt mensen die haar gekend hebben, zoals oppaskinderen en werkgevers en leert de mooie en minder mooie kanten achter Vivian Maier kennen. Een gesloten, excentrieke en mysterieuze vrouw die nooit de deur uitging zonder haar Rolleiflex Camera; een camera waar je als fotograaf van bovenaf doorheen kijkt.

“Toen geen enkele hit op google, nu honderdduizenden”

Nanny of fotograaf?

Zo kreeg ze een gezicht. Vivian Maier (1926-2009), geboren in New York, stond al heel jong op eigen benen. Rond 1951 begon ze als nanny bij rijke gezinnen. Waar ze ook kwam: haar camera ging altijd mee. Niet alle oppaskinderen waren even gecharmeerd van het lang moeten poseren. Ze probeerde ook het leven op straat vast te leggen. Ze wist alle facetten te vangen van het leven van die tijd. Je gaat je afvragen waarom ze besloot als nanny te werken en niet als fotograaf. Zeker als je weet dat ze meer dan 150.000 negatieven achterliet. Het blijft gissen, maar volgens een van haar werkgevers had ze als nanny veel vrijheid, kost en inwoning en toch tijd voor haar hobby.

“Maier was niet bepaald het toonbeeld van vrouwelijkheid”

Opvliegend karakter

Haar oppaskinderen van toen beschrijven Maier als een bijzondere verschijning. Gekleed in mannenjas met mannenschoenen en een grote hoed was ze niet bepaald het toonbeeld van vrouwelijkheid. Opvallend was ook dat ze echt alles bewaarde. Zo had ze enorme stapels met kranten bewaard. Niet alleen haar kamer lag er vol mee, ook de gang van haar huisbazin. Op een gegeven moment vroeg de buurman een stapel kranten om te gebruiken voor een verfklus. De huisbazin gaf haar buurman nietsvermoedend een stapel van de bewaarde kranten. Helemaal fout, Maier was laaiend en ging compleet uit haar dak.

Einzelgänger

Wanneer de kinderen te groot werden voor een nanny moest Maier het veld ruimen. Soms werd ze zelfs ontslagen door haar vreemde gedrag. Eigenlijk was Maier een wat trieste vrouw. Ze had niet veel vrienden, woonde op zolderkamers met de deur op slot, was bang voor mannen en hoorde nergens echt bij. De vraag blijft of ze blij zou zijn met de wetenschap dat haar foto’s over de hele wereld worden tentoongesteld. Zou ze ooit hebben beseft hoe goed haar foto’s zijn? Dat ze nu wordt vergeleken met grote fotografen uit haar tijd als Joel Sternfeld, Garry Winogrand of Elliot Erwitt? We zullen het nooit te weten komen.

Het werk van Vivian Maier zelf bewonderen? De tentoonstelling is alleen nog in januari te zien.

Foto's via Foam